अब तिमीहरूसँग आफूले प्रकट गर्ने भ्रष्ट स्वभावबारे केही सुझबुझ छ। एकपटक तिमीहरूले कुन-कुन भ्रष्ट कुराहरू अझै पनि नियमित रूपमा प्रकट गर्न सक्छौ अनि सत्यतासँग नमिल्‍ने के-कस्ता कामहरू अझै पनि गर्न सक्छौ भनेर स्पष्ट रूपमा देख्न सक्षम भएपछि, तिमीहरूको भ्रष्ट स्वभावलाई धुन सहज हुनेछ। धेरै मामलाहरूमा किन मानिसहरूले आफूलाई काबुमा राख्‍न सक्दैनन्? किनभने हरपल र हर हिसाबमा, तिनीहरूलाई तिनीहरूको भ्रष्ट स्वभावले नियन्त्रण गरिरहेको हुन्छ, जसले तिनीहरूलाई हर कुरामा सिमित तुल्याइरहेको र बाधा दिइरहेको हुन्छ। सबै कुरा ठिकै हुँदा, र ठोकर नखाँदा वा नकारात्मक नहुँदा, केही मानिसहरूले सधैँ आफूसँग कद भएको महसुस गर्छन्, र दुष्ट व्यक्ति, झूटो अगुवा, वा ख्रीष्टविरोधीको प्रकाश हुँदा र हटाइँदा, त्यो ठूलो कुरा होइन भन्‍ने सोच्छन्। तिनीहरूले सबैसामु धाकसमेत लगाउनेछन्, “अरू जोकोहीले पनि ठोकर खान सक्ला, तर म ठोकर खादिनँ। अरू कसैले परमेश्‍वरलाई प्रेम नगर्ला, तर म त गर्छु।” तिनीहरूले हर अवस्था वा परिस्थितिमा आफू गवाहीमा दह्रिलो गरी खडा हुन सक्छु भन्‍ने सोच्छन्। अनि नतिजा के हुन्छ? एक दिन तिनीहरूलाई जाँचिन्छ र तिनीहरूले परमेश्‍वरको बारेमा गुनासो र गनगन गर्छन्। के यो असफल हुनु अनि ठोकर खानु होइन र? मानिसहरूलाई जाँचले जत्तिको अरू कुनै कुराले पनि प्रकाश गर्दैन। परमेश्‍वरले मानिसको अन्‍तस्‍करणको छानबिन गर्नुहुन्छ, र मानिसहरूले कहिल्यै धाक लगाउनु हुँदैन। तिनीहरूले जे कुराको धाक लगाउँछन्, ढिलोचाँडो, एकदिन तिनीहरूले त्यही कुरामा ठोकर खानेछन्। जब अरूहरूले कुनै निश्चित परिस्थितिमा ठोकर खाएको र असफल भएको देख्छन्, तिनीहरू यसलाई ठूलो कुरा मान्दैनन्, र तिनीहरू आफैले कुनै गलत काम गर्न सक्दैनन्, तिनीहरू दह्रिलोसित खडा हुन सक्‍नेछन् भन्‍नेसमेत सोच्छन्—तर तिनीहरू पनि आखिर उही परिस्थितिमा ठोकर खान र असफल हुन पुग्छन्। यो कसरी हुन सक्छ? किनभने मानिसहरूले आफ्नो प्रकृति सारलाई पूर्ण रूपमा बुझ्दैनन्; आफ्नो प्रकृति सारसम्बन्धी समस्याबारे उनीहरूको ज्ञान अझै पनि त्यति गहन हुँदैन, त्यसैले सत्यता अभ्यास गर्न तिनीहरूलाई अत्यन्तै कठिन हुन्छ। उदाहरणको लागि, कतिपय मानिसहरू अति छली, बोली र कार्यमा बेइमान हुन्छन्, तापनि यदि तैँले उनीहरूको भ्रष्ट स्वभाव कुन सम्बन्धमा अति गम्भीर छ भनेर सोधिस् भने उनीहरू यति भन्छन्, “म थोरै छली छु।” उनीहरूले आफू थोरै छली छु भनेर मात्र भन्छन्, तर उनीहरूको प्रकृति आफैमा छली छ भनेर भन्दैनन्, र उनीहरू छली व्यक्ति हुन् भनेर भन्दैनन्। आफ्नो भ्रष्ट प्रकृतिको बारेमा तिनीहरूको ज्ञान त्यत्ति गहन हुँदैन, र तिनीहरू त्यसलाई गम्भीर रूपमा हेर्दैनन्, न त अरूले जस्तो त्यसलाई पूर्ण रूपमा नै हेर्छन्। अरूको दृष्टिकोणबाट हेर्दा यो व्यक्ति अति छली र अति कुटिल छ, र उनीहरूले बोल्ने हरेक कुरामा चालबाजी हुन्छ, र उनीहरूका वचन र काम कहिल्यै इमानदार हुँदैनन् भन्‍ने देख्छन्—तर त्यस व्यक्तिले आफैलाई त्यत्ति गहन रूपमा चिन्‍न सक्दैन। उनीहरूमा हुने कुनै पनि ज्ञान केवल सतही हुन्छ। जब-जब उनीहरू बोल्छन् र कार्य गर्छन्, उनीहरूले आफ्नो प्रकृतिको कुनै भाग प्रकट गर्छन्, तापनि उनीहरू त्यसबारे अनजान हुन्छन्। तिनीहरूले त्यस्तो व्यवहार गर्नु भ्रष्टताको प्रकटीकरण होइन, तिनीहरूले पहिल्यै सत्यता अभ्यास गरिसकेका छन् भन्‍ने विश्‍वास गर्छन्—तर अवलोकन गर्ने मानिसहरूका लागि, यस्ता मानिसहरू निकै कुटिल र छली हुन्छन् र तिनीहरूका बोलीवचन र व्यवहार अत्यन्तै बेइमान हुन्छन्। भन्‍नुको मतलब, मानिसहरूसँग आफ्नै प्रकृतिको बारेमा अति नै सतही बुझाइ हुन्छ, र यो बुझाइ अनि तिनीहरूको न्याय र खुलासा गर्ने परमेश्‍वरका वचनहरूको बीचमा ठूलो भिन्‍नता हुन्छ। यो परमेश्‍वरले खुलासा गर्नुहुने कुरामा हुने गल्ती होइन, बरु आफ्नै प्रकृतिको बारेमा मानिसमा रहेको पर्याप्त गहन बुझाइको कमी हो। मानिसहरूमा आफ्नै बारेमा आधारभूत वा आवश्यक बुझाइ छैन; यसको सट्टामा, तिनीहरूले आफ्ना कार्यहरू र बाहिरी प्रकटीकरणहरू चिन्‍नमा आफ्नो ध्यान केन्द्रित गर्छन् र ऊर्जा खर्चन्छन्। यदि केही मानिसहरूले कहिलेकाहीँ आफ्नो स्व-ज्ञानबारे केही भन्‍न सक्छन् भने पनि त्यो त्यत्ति गहन हुनेछैन। तिनीहरूले कुनै निश्‍चित प्रकारको कार्य गरेकोले वा कुनै निश्‍चित कुरा प्रकट गरेकोले, तिनीहरू कुनै निश्‍चित प्रकारको व्यक्ति भएका हुन् वा तिनीहरूमा कुनै निश्‍चित प्रकारको प्रकृति छ भनी कुनै व्यक्तिले कहिल्यै सोचेको छैन। परमेश्‍वरले मानिसको प्रकृति र सार खुलासा गर्नुभएको छ, तर मानिसहरूले के बुझ्छन् भने तिनीहरूको काम गर्ने र बोल्ने तरिकाहरू त्रुटिपूर्ण र दोषपूर्ण छन्; परिणामस्वरूप, तुलनात्मक रूपमा तिनीहरूलाई सत्यताको अभ्यास गर्न कठिन हुन्छ। मानिसहरूले तिनीहरूका गल्तीहरू तिनीहरूको प्रकृतिको प्रकटीकरण नभएर लापरवाहीसाथ प्रकट हुने क्षणिक प्रकटीकरण मात्रै हुन् भनी सोच्छन्। जब मानिसहरूले यसरी विचार गर्छन्, तब तिनीहरूले आफूलाई साँचो रूपमा चिन्‍नु औधी गाह्रो हुन्छ, र सत्यता बुझ्‍नु र अभ्यास गर्नु पनि औधी गाह्रो हुन्छ। किनकि तिनीहरूले सत्यता जान्दैनन् र त्यसको तृष्णा गर्दैनन्, सत्यताको अभ्यास गर्दा तिनीहरूले लापरवाहीको साथ नीतिहरू पालन मात्रै गर्छन्। मानिसहरू तिनीहरूका आफ्नै प्रकृतिलाई अत्यन्तै नराम्रो भएको ठान्दैनन्, र तिनीहरू नाश पार्नु वा दण्ड दिनु पर्ने हदसम्मको खराब छैनन् भनी विश्‍वास गर्छन्। तैपनि परमेश्‍वरका मापदण्डहरूअनुसार, मानिसहरू अति नै गहन रूपमा भ्रष्ट तुल्याइएका छन्, तिनीहरू अझै पनि मुक्तिको मापदण्डहरूभन्दा धेरै टाढा छन्, किनकि तिनीहरूसित सत्यतालाई बाह्य रूपमै उल्लङ्घन नगर्ने जस्तो देखिने केही व्यवहारहरू मात्र हुन्छन्, र वास्तवमा, तिनीहरू सत्यता अभ्यास गर्दैनन् र परमेश्‍वरप्रति समर्पित हुँदैनन्।

मानिसहरूको व्यवहार वा आचरणमा हुने परिवर्तनले तिनीहरूको प्रकृतिमा भएको परिवर्तनलाई जनाउँदैन। यसको कारण के हो भने, मानिसहरूको आचरणमा आएको परिवर्तनले तिनीहरूको मौलिक रूपरङ्गलाई आधारभूत रूपमा परिवर्तन गर्न सक्दैन, यसले तिनीहरूको प्रकृति बदल्न सक्‍ने त कुरै नगरौँ। मानिसहरूले सत्यता बुझेपछि, तिनीहरूसँग आफ्‍नै प्रकृति सारबारे ज्ञान भएपछि अनि सत्यता अभ्यास गर्न सक्‍ने भएपछि मात्र, तिनीहरूको अभ्यास पर्याप्त रूपमा गहन हुनेछ र त्यो कुरा बन्‍नेछ, जुन प्रावधानहरूको पालना मात्र हुनेछैन। मानिसहरूले आज जसरी सत्यता अभ्यास गर्छन् त्यो अझै पनि मापदण्डअनुसारको छैन, र त्यसले सत्यताले चाहे जति सबै कुरा पूर्ण रूपमा हासिल गर्न सक्दैन। मानिसहरूले सत्यताको केही भाग मात्र अभ्यास गर्छन्, अनि तिनीहरू निश्‍चित स्थिति र परिस्‍थितिहरूमा पुगेपछि मात्रै तिनीहरूले थोरबहुत सत्यता अभ्यास गर्न सक्छन्; यो उनीहरूले सबै अवस्था र सबै परिस्थितिहरूमा सत्यताको अभ्यास गर्न सक्‍ने अवस्था होइन। जब कुनै बेला मानिसहरू खुसी हुन्छन् र तिनीहरूको स्थिति राम्रो हुन्छ, वा जब तिनीहरूले अरूसँग सङ्गति गरिरहेको हुन्छन् अनि तिनीहरूसँग आफ्नो हृदयमा अभ्यासको मार्ग हुन्छ, तब अस्थायी रूपमा तिनीहरूले सत्यतासँग मिल्‍ने केही कुराहरू गर्न सक्छन्। तर जब तिनीहरू नकारात्मक अनि सत्यता खोजी नगर्ने मानिसहरूसँग जिउँछन् र यी मानिसहरूद्वारा प्रभावित हुन्छन्, तिनीहरूले आफ्‍नो हृदयमा अभ्यासको मार्ग गुमाउँछन्, र सत्यता अभ्यास गर्न नसक्‍ने हुन्छन्। यसले तिनीहरूको कद अत्यन्तै सानो छ, र तिनीहरूले अझै पनि साँचो रूपमा सत्यता बुझेका छैनन् भन्‍ने देखाउँछ। कतिपय व्यक्तिहरूलाई सही मानिसहरूले डोर्‍याए र अगुवाइ गरे भने तिनीहरूले सत्यता अभ्यास गर्न सक्छन्; यद्यपि तिनीहरूलाई झूटो अगुवा वा ख्रीष्टविरोधीले बहकायो र बाधा दियो भने, तिनीहरूले सत्यता अभ्यास गर्न नसक्‍ने मात्र होइन, तिनीहरू बहकाउमा परी ती मानिसहरूलाई पछ्याउने सम्‍भावना पनि हुन्छ। त्यस्ता मानिसहरू अझै पनि खतरामा हुन्छन्, होइन र? यस्तो कद भएका यस्ता मानिसहरूले सबै मामला र परिस्थितिमा सत्यता अभ्यास गर्न सक्दैनन्। तिनीहरूले अभ्यास नै गरे पनि, तिनीहरू सही मुडमा हुँदा वा अरूले बाटो देखाउँदा मात्रै यसो गर्न सक्छन्; अगुवाइ गर्ने कुनै असल व्यक्ति भएन भने, कहिलेकाहीँ तिनीहरूले सत्यता उल्लङ्घन गर्ने काम गर्न सक्छन् र अझै पनि परमेश्‍वरका वचनहरूबाट टाढा बरालिन्छन्। अनि यस्तो किन हुन्छ? तैँले आफ्ना केही स्थितिहरूलाई मात्रै चिनेकोले, र तँलाई तेरो आफ्‍नै प्रकृति सारको बारेमा ज्ञान नभएकोले, र तैँले देहविरुद्ध विद्रोह गरेर सत्यता अभ्यास गर्ने कद प्राप्त गर्न अझै बाँकी भएकोले यस्तो भएको हुन्छ; त्यसकारण, भविष्यमा तैँले के गर्नेछस् त्यो तेरो नियन्त्रणमा हुँदैन, र तँ कुनै पनि परिस्थिति वा जाँचमा दह्रिलो गरी खडा हुन सक्छस् भन्‍ने कुरा निश्‍चित गर्न सक्दैनस्। कहिलेकाहीँ यस्तो समय हुन्छ जब तँ एउटा स्थितिमा हुन्छस् र तैँले सत्यताको अभ्यास गर्न सक्छस्, र तँ अलिकति परिवर्तित भएको छस् भन्‍ने देखिन्छ, तैपनि फरक परिस्थितिमा, तैँले सत्यतालाई अभ्यास गर्न सक्दैनस्। यो नियन्त्रण बाहिरको कुरा हो। कहिलेकाहीँ तैँले सत्यताको अभ्यास गर्न सक्छस्, र कहिलेकाहीँ सक्दैनस्। एक पल तँ बुझ्छस्, र अर्को क्षण तँ भ्रमित हुन्छस्। अहिले, तैँले केही नराम्रो गरिरहेको छैनस्, तर सायद तैँले केही समयपछि यसो गर्नेछस्। यसले के प्रमाणित गर्दछ भने, तँभित्र अझै पनि भ्रष्ट कुराहरू छन्, र यदि तैँले साँचो रूपमा आफूलाई चिन्‍न सक्दैनस् भने, यी कुराहरूलाई समाधान गर्न सजिलो हुनेछैन। यदि तैँले आफ्नै भ्रष्ट स्वभावको पूर्ण ज्ञान प्राप्त गर्न सक्दैनस् भने, र अन्ततः परमेश्‍वरको विरोध गर्ने कुराहरू गर्न सक्षम हुन्छस् भने, तँ खतरामा छस्। यदि तैँले आफ्नो प्रकृतिलाई भित्रैबाट बुझ्न र त्यसलाई घृणा गर्न सक्छस् भने, तैँले आफैलाई नियन्त्रण गर्न, आफैविरुद्ध विद्रोह गर्न, र सत्यतालाई अभ्यास गर्न सक्नेछस्।

आज मानिसहरू सत्यता अभ्यास र सत्यतामा प्रवेश गर्नुलाई प्राथमिकता दिँदैनन्, तिनीहरू शब्द र धर्मसिद्धान्त बुझ्नु र बोल्नुमा मात्र ध्यान दिन्छन्, तिनीहरू आफ्नो मनोवैज्ञानिक आवश्यकता पूरा गर्नु र दुःखी वा नकारात्मक महसुस नगर्नु नै पर्याप्त हुन्छ भन्‍ने सोच्छन्। त्यो बेला तँलाई सत्यतामा सङ्गति गरेर जति नै सहयोग दिइए पनि, तँ पछि गएर सत्यता अभ्यास गर्दैनस्—यहाँ समस्या के हो? समस्या के हो भने तँ सत्यता बुझ्न वा सुन्‍नमा मात्र ध्यान लगाउँछस्, तर त्यो अभ्यास गर्नमा ध्यान दिँदैनस्। के तिमीहरूमध्ये कसैले सत्यताको कुनै तत्वलाई कसरी अभ्यास गर्ने, वा त्यो सत्यताको तत्व कति वटा स्थितिसँग सम्बन्धित छ भनेर सारसङ्क्षेप गरेका छौ? छैनौ! तिमीहरूले यी कुरालाई कसरी सारसङ्क्षेप गर्न सक्छौ? तिमीहरूले यी कुरालाई सारसङ्क्षेप गर्न ती आफै अनुभव गरेको हुनैपर्छ; केही शब्द र धर्मसिद्धान्तमा सङ्गति गरेर मात्र पुग्दैन। यो मानिसको सबैभन्दा ठूलो कठिनाइ हो—सत्यता अभ्यासमा रुचि नराख्नु। कुनै व्यक्तिले सत्यता अभ्यास गर्न सक्छ कि सक्दैन भन्‍ने कुरा उसको पछ्याइमा भर पर्छ। केही मानिस सुसमाचार फैलाउन आफूलाई सत्यताले सुसज्जित पार्छन्, केहीले चाहिँ सत्यता अभ्यास गर्न र आफूलाई बदल्न नभई अरूलाई बताउन र रवाफ देखाउन आफूलाई सत्यताले सुसज्जित पार्छन्। यस्ता कुरामा ध्यान लगाउने मानिसहरूलाई सत्यता अभ्यास गर्न हम्मेहम्मे पर्छ। यो मानिसको अर्को कठिनाइ हो। कतिपय मानिसहरू भन्छन्, “अब म केही सत्यता अभ्यास गर्न सक्छु जस्तो मलाई लाग्छ; मैले कुनै सत्यताहरूलाई बिलकुल अभ्यास गर्न सक्दिनँ भन्‍ने होइन। कतिपय परिस्थितिमा म सत्यताअनुसार कामकुराहरू गर्न सक्छु, यसको अर्थ म सत्यता अभ्यास गर्ने र सत्यता भएको व्यक्तिको रूपमा गनिन्छु।” अघिको समयसित वा तैँले सुरुमा परमेश्‍वरमा विश्‍वास गर्न थालेको समयसित तुलना गर्दा, तेरो स्थिति थोरै परिवर्तित भएको छ। विगतमा, तैँले केही बुझेको थिइनस्, न त तैँले सत्यता के हो वा भ्रष्ट स्वभाव के हो भनी जानेको थिइस्। अब तैँले ती बारे केही कुराहरू जानेको छस्, अनि तँसँग केही राम्रा व्यवहारहरू छन्, तर यो त तेरो परिवर्तित भएको एउटा सानो अंश मात्रै हो; यो तेरो स्वभावको साँचो परिवर्तन होइन, किनकि तँ तेरो प्रकृतिलाई उत्प्रेरित गर्ने अझ महान र अझ गहन सत्यताहरूलाई अभ्यास गर्न असक्षम छस्। विगतको तुलनामा, तँ अवश्य केही मात्रामा परिवर्तन भएको छस् तर यो रूपान्तरण तेरो मानवताको एउटा सानो परिवर्तन मात्रै हो; स्वभावको परिवर्तनसँग तुलना गर्दा, तँ निकै चुकेको छस्। यसको अर्थ, सत्यता अभ्यास गर्ने कुरामा तैँले मानक पूरा गरेको छैनस्। कहिलेकाहीँ, मानिसहरू नकारात्मक नहुने, र सामर्थ्य हुने, तर तिनीहरूलाई आफूसँग सत्यता चिन्‍ने र अभ्यास गर्ने मार्ग छैन भन्‍ने महसुस हुने, अनि तिनीहरू सत्यता कसरी अभ्यास गर्ने भनेर पत्ता लगाउन रुचि नराख्ने स्थितिमा हुन्छन्। यो कसरी हुन्छ? कहिलेकाहीँ तँ मार्ग चिन्‍न सक्दैनस्, त्यसैले प्रावधानहरू मात्र पालन गर्छस्, र आफूले सत्यता अभ्यास गरिरहेको छु भन्ठान्छस्, अनि परिणामस्वरूप तँ अझै पनि आफ्ना कठिनाइहरू समाधान गर्न सक्दैनस्। तँलाई हृदयमा आफूले सत्यता अभ्यास गरिरहेको र बफादारी देखाइरहेको छु भन्‍ने लाग्छ, र तँ समस्याहरू अझै किन देखा परिरहेका छन् भनेर सोच्छस्। किनभने तँ असल अभिप्राय राखेर कार्य गरिरहेको हुन्छस् र आफ्ना व्यक्तिपरक प्रयास लगाइरहेको हुन्छस्—तँ परमेश्‍वरका अभिप्राय खोज्दैनस्, सत्यताको मापदण्डअनुसार कार्य गर्दैनस्, वा सिद्धान्तहरू पालन गर्दैनस्। परिणामस्वरूप, तँलाई सधैँ आफू परमेश्‍वरको मानकभन्दा कता हो कता तल भएको महसुस हुन्छ र तँलाई मनमा असहज हुन्छ, अनि तँ थाहै नपाई नकारात्मक बन्छस्। व्यक्तिका व्यक्तिपरक इच्छा र व्यक्तिपरक प्रयासहरू सत्यताका मापदण्डहरूभन्दा धेरै टाढा हुन्छन् र तिनको प्रकृति पनि फरक हुन्छ। मानिसहरूको बाहिरी तौरतरिकाले सत्यताको ठाउँ लिन सक्दैनन्, र तिनलाई पूर्ण रूपमा परमेश्‍वरका चाहनाअनुरूप पालन गरिँदैन, जबकी सत्यता भनेको परमेश्‍वरका अभिप्रायको साँचो अभिव्यक्ति हो। सुसमाचार सुनाउने केही मानिस सोच्छन्, “मैले धेरै कष्ट भोगेको छु र मूल्य चुकाएको छु, र म दिनभरि सुसमाचार प्रचार गर्नमा व्यस्त हुन्छु। मैले सत्यता अभ्यास गरिरहेको छैनँ भनेर तपाईं कसरी भन्‍न सक्नुहुन्छ?” त्यसोभए म तँलाई सोध्छु: तँ आफ्नो हृदयमा कति वटा सत्यता राख्छस्? तैँले सुसमाचार प्रचार गर्दा सत्यताअनुरूप कति वटा कार्य गर्छस्? के तँ परमेश्‍वरका अभिप्राय बुझ्छस्? तँ आफूले कामकुरा मात्र गरिरहेको छु कि सत्यता अभ्यास गरिरहेको छु भनेर भन्‍न सक्दैनस्, किनकि तँ केवल परमेश्‍वरलाई सन्तुष्ट पार्न र उहाँको अनुग्रह प्राप्त गर्न आफ्ना कार्यहरू प्रयोग गर्नमा ध्यानमग्न हुन्छस्, अनि तैँले आफूलाई मापन गर्न “सबै कुरामा सत्यताअनुरूप हुन परमेश्‍वरका अभिप्रायको खोजीद्वारा उहाँलाई सन्तुष्ट पार्ने” मानक प्रयोग गर्दैनस्। यदि तँ सत्यता अभ्यास गरिरहेको छु भन्छस् भने, यस अवधिमा तेरो स्वभाव कति परिवर्तन भएको छ? परमेश्‍वरप्रतिको तेरो प्रेम कति बढेको छ? यसरी तैँले आफूलाई मापन गरेर, आफूले सत्यता अभ्यास गरिरहेको छु कि छैन भन्‍नेबारे तेरो हृदय स्पष्ट हुनेछ।